Het Slimme Kind
Slimme Kinderen zijn rationeel met de wereld bezig en oriënteren zich daarin door feiten te categoriseren, combineren en concluderen. Slimme Kinderen combineren de kracht van hun intuïtie met het denken, het zijn ernstige kinderen die al snel ouder lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Onder hen bevinden zich veel echte verzamelaars.
Ouders van Slimme Kinderen klagen vaak dat hun kind hen al van kleins af aan de oren van het hoofd vraagt. Slimme Kinderen kunnen erg volhardend zijn in hun kritische vragen. Zij vragen door, willen weten hoe dingen met elkaar samenhangen, zij willen de wereld om hen heen kunnen ordenen, verklaren en voorspellen, wat hen geboren onderzoekers maakt.
Slimme Kinderen hebben vaak een grote interesse voor natuurwetenschappelijk onderwerpen, maar zijn vaak ook al heel jong op zoek naar moreel- ethische antwoorden op hun vragen. Slimme Kinderen voelen zich het meest op hun gemak als zij de wereld als duidelijk en concreet verklaarbaar beleven en een gevoel van controle ervaren. Daaronder ligt de basale behoefte om het overzicht te behouden en te weten wat er op hen afkomt, zodat zij hun gedrag daarop af kunnen stemmen.
Slimme Kinderen zijn gericht op de toekomst en leggen zich toe op hun ideeën en plannen. Zij voeren liever een verstandig gesprek dat hiertoe bijdraagt dan dat zij zomaar wat gaan spelen. In tegenstelling tot Plichtgetrouwe Kinderen, die zich inzetten om te voldoen aan andermans normen, bepalen Slimme Kinderen hun normen al van jongs af aan zelf. Voor slimme kinderen hebben de eigen interesses de aller hoogste prioriteit. Zij willen het niet de ander naar de zin maken, maar zichzelf en spannen zich voortdurend in om zichzelf te verbeteren en hun prestaties te verhogen. Voor het Slimme Kind heeft dit een hogere prioriteit dan samen zijn of investeren in vriendschappen, wat hen niet zelden tot eenlingen maakt. Ouders van Slimme Kinderen vragen zich vaak wanhopig af wat zij moeten doen om het kind te helpen om de lat wat lager te leggen en zichzelf niet te overvragen. Het resultaat hiervan is echter dat het Slimme Kind zich niet begrepen voelt en nog strenger wordt voor zichzelf.
Slimme Kinderen negeren vaak hun eigen emoties om zo de controle te kunnen houden, of zij vestigen hun hoop op de regels die dan ook absoluut nageleefd moeten worden. Doordat deze kinderen hun emoties negeren, lijken zij voor de buitenwereld vaak kil of egoïstisch. Deze kinderen kunnen niet tegen “te dichtbij” en houden anderen daarom op afstand. Het zijn de kinderen met het bordje “niet storen” op hun deur. Reeds als zuigeling vallen zij al op doordat zij lichamelijk contact weigeren en hun ouders weinig genegenheid tonen. Slimme Kinderen missen het talent om positieve gevoelens bij anderen op te roepen. Familiefeesten en jaarlijkse rituelen zoals kerstmis zijn een ramp voor hen door de sociale contacten en de emotionele aard ervan. Slimme Kinderen voelen zich vaak eenzaam en anders dan leeftijdgenoten. Het is voor hen moeilijk om vriendschap te maken en onderhouden. Als zij vriendschap sluiten, dan is het vaak met een persoon.
Copingstijl
Slimme Kinderen reageren op crisissituaties door zich terug te trekken en op zoek te gaan naar rationele verklaringen. Zij gaan tot het uiterste om het hoofd koel te houden, gedragen zich keurig, maar zijn psychisch niet meer te bereiken. Het Slimme Kind kan afstandelijk en arrogant overkomen, terwijl het innerlijk strijdt tegen de angst om zijn gevoelens niet meer te kunnen beheersen en de controle te verliezen. Loopt de spanning te hoog op, dan kan het Slimme Kind plots een woede-uitbarsting krijgen. Het zal boos weglopen, schreeuwen, anderen de schuld geven om zich vervolgens nog verder terug te trekken. Het Slimme Kind zal zich dan nog strenger en onverbiddelijker toeleggen op de vorming en scholing van zichzelf en daarbij geen fouten van zichzelf tolereren.
Op de basisschool zijn deze kinderen vaak buitenstaanders. Op het voortgezet onderwijs wordt dit vaak iets beter. Eenmaal in een relatie vragen zij hun partner hopeloos om aanwijzingen hoe zich te gedragen. Slimme Kinderen zijn gevoelig voor het ontwikkelen van tics, psychosomatische klachten en dwangneurosen.
Het is belangrijk om bij deze kinderen een antwoord te krijgen op de vraag in welke mate de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling uiteenlopen en hen te helpen om dit weer in balans te krijgen. Slimme Kinderen voelen zich vaak vreemd, eigenaardig en niet begrepen. Zij hebben behoefte aan ontwikkelingsgelijken, kinderen die op eenzelfde manier denken en doen als zij en die interesse hebben in dezelfde onderwerpen. Het samen zijn met deze “soulmates” heeft voor veel kinderen een helende werking die maakt dat zij -vaak voor het eerst sinds lange tijd- weer gaan spelen.
Als het kind zich begrepen en geaccepteerd voelt en zo meer vertrouwen krijgt in zichzelf en in zijn vermogen om stress en veranderingen te kunnen incasseren, dan is het ook beter in staat om flexibel te reageren en de controle een beetje los te laten.
School
Slimme Kinderen zijn geboren wetenschappers. Ze maken planen voor de aanpak, zorgen voor de nodige informatie, letten op details en streven ernaar om tot een algemeen geldende oplossing te komen. Terwijl Avontuurlijke Kinderen zo snel mogelijk alles uit het hoofd proberen te doen, zal het Slimme Kind er pen en papier bij pakken om systematisch aantekeningen te maken. Vooral wiskunde en natuurwetenschappelijke vakken met hun ondubbelzinnige antwoorden spreken deze kinderen aan.
Slimme Kinderen zijn bedreven in het stellen van vragen die op allerlei vragen betrekking hebben en die vaak buiten het gewone lesprogramma vallen. Zij zijn daarbij afhankelijk van een leerkracht die hun vragen serieus neemt en die zelf plezier beleeft aan het ontdekken van ongewone oplossingen en interesse heeft in het kennis vergaren door kinderen. Slimme Kinderen krijgen het benauwd van al te nauwkeurig omschreven aanwijzingen voor de aanpak. Zij doen dit liever op hun eigen manier.
Hun hoge eisen maken Slimme Kinderen kwetsbaar als het om prestaties gaat. Zij zijn zeer afhankelijk van de resultaten. Ze hebben waardering van de leraar nodig, zowel voor hun wijze van leren alsook voor de kwaliteit van hun prestatie. Het is belangrijk dat de leerkracht deze kinderen zorgvuldig en precies feedback geeft op zowel proces- als productniveau en het kind daarbij elke dag opnieuw stimuleert tot het ontwikkelen van een growth mindset.
Huiswerk
De steun die Slimme Kinderen nodig hebben bij het huiswerk maken is vooral: afstand nemen met het nodige respect. De inrichting van hun werkruimte doen Slimme Kinderen natuurlijk het liefste zelf. Indien hun ouders zich op de achtergrond houden en op liefdevolle wijze suggesties doen, zal het kind hier best voor open staan, mits de suggesties zinvol is. Doordat Slimme Kinderen van nature zo’n systematische en reflectieve werkwijze hebben, pakken zij hun huiswerk al snel efficiënt en gedegen aan. Zij beginnen zelf met het onderstrepen van de hoofdzaken, het inplannen van het huiswerk en het verdelen van opdrachten in kleine stappen.
Slimme Kinderen zijn graag vrij in hun manier van werken. Opgelegde schema’s zijn voor hen een gruwel. Slimme Kinderen zijn niet van de ontspanningsoefeningen, van welke aard dan ook. Zij voelen dat als het opgeven van hun rationele controle. Om ervoor te zorgen dat er ene goed contact is en blijft tussen de school en het Slimme Kind is het van groot belang dat er veelvuldig contact is tussen de ouders van het kind en de leerkracht. Op die manier kunt u als ouder aandacht vragen voor de bijzondere eigenschappen van het kind. Slimme Kinderen willen geen aanval doen op hun leraar of lerares, zij willen slechts hun eigen programma trouw kunnen blijven.
Thuis
In de opvoeding van het Slimme Kind is het van wezenlijk belang dat de relatie gekenmerkt wordt door aanvaarding (ook het aanvaarden van alle afweermechanismen van het kind, zoals: ontkenning, woede, onderhandeling, rouw en afstand nemen) en hoop en vertrouwen (dat het kind in staat zal zijn om de verandering de baas te worden en er sterker uit te komen).
Als het kind de crisis achter de rug heeft en het afstand nemen en terugblikken kan beginnen, dan is het belangrijk dat het kind iemand in de buurt heeft die weet wat er gebeurd is en de terugblik kan begeleiden, maar die ook dezelfde toekomstvisie heeft en het kind kan ondersteunen bij het zetten van de eerste nieuwe stappen.